Plakalı pastörizatörlerden önce pastörizatörlere genel olarak bakmak konunun anlaşılması için daha faydalı olacaktır.
Pastörizatörler endüstriyel alanda pek çok farklı faaliyette kullanılan araçlardır. Pastörizatör adı verilen bu araçların kökeni bilim insanı Louise Pasteur tarafından ilk defa bulunan pastörizasyon işlemine kadar dayanır.
Pastörizasyon işleminin keşfinden sonra bu işlemin daha kolay yapılmasını sağlayacak bir araca ihtiyaç duyulmaya başlamıştır. İşte bu ihtiyacın giderilebilmesi için bilim insanları pastörize işlemini yapan bazı yeni araçlar geliştirmiştir. Geliştirilen bu araçlara pastörizatör adı verilmiştir.
Günümüzde gelişen gıda teknolojisiyle beraber pek çok farklı gıdanın üretilmesinde pastörizatörlerin yardımına ihtiyaç duyulur. Bu araçların kullanımına gereksinim duyulan gıda ürünleri şunlardan oluşur:
- Süt
- Krema
- Meyve suyu
- Gül suyu
- Ketçap
- Mayonez
- Şarap.
Her pastörizatörün sahip olduğu kapasite farklı olduğu için yapılan işlemlerin süresi de değişkenlik göstermektedir. Bir pastörizatör aracının bir saatlik zaman dilimi içerisinde yerine getirebileceği hizmet miktarı 5 ton ile 50.000 ton gibi geniş bir skala içinde farklılık gösterebilir.
Endüstriyel faaliyetlerde sık kullanılan pastörizatörlerin pek çok farklı türü mevcuttur. Piyasa içerisinde yer alan pastörizatör türleri şunlardan meydana gelir:
- Plakalı pastörizatör
- Borulu pastörizatör
- Otoklav Tip Pastörizatör.
Plakalı Pastörizatörlerin Önemi
Günümüzde gıda endüstrisi içinde kullanımı oldukça yaygın olan pastörizatör adı verilen araçlar hızlı nüfus artışıyla beraber ortaya çıkan gıda gereksiniminin karşılanmasında etkin bir role sahiptir. Kullanıldığı yere göre kapasiteleri değişen bu araçların yaygın olarak kullanılan türlerinden biri de plakalı pastörizatör olarak bilinir.
Plakalı pastörizatörler diğerlerinden ayıran en temel farkı yapım aşamasındayken bir dizi plakanın kullanılmasıdır. Pastörize işlemi esnasında yüksek bir ısı ortaya çıkmaktadır. Meydana gelen bu fazla ısının olumsuzluklarından korunmak için plakalı pastörizatör kullanılmasının uygun olacağı uzmanların görüş birliğine vardığı konular arasındadır.
Plakalı pastörizatör olarak bilinen bu mekanizmalar daha üretim aşamasındayken sıcağa karşı oldukça dayanıklı hale getirilerek aralarına contalar yerleştirilmiştir. Bu araçta yer alan plakalar farklı farklı sıvıların aynı anda kullanılması konusunda kolaylık sağlar.
Ancak bu hususta dikkat edilmesi gereken bir nokta vardır. Buna göre araç içindeki sıvılar asla birbirine karışmamalıdır. Uzmanlar bu durumu öngörerek araç içine conta yerleştirmeyi uygun görmüşlerdir.
Plakalı Pastörizatörlerin Çalışma Prensipleri
Plakalı pastörizatör cinsinden mekanizmalarda da her araçta olduğu gibi bir çalışma prensibi vardır. Bahsi geçen aracın çalışma prensipleri basamaklar halinde şöyle gerçekleşir:
- Ürün ilk önce denge kabına kadar ulaşır.
- İçindeki maddelerin oranı hazırlanan ürün rejenerasyon bölümü adı verilen yere geçiş yapar.
- Daha sonra ise ürün ısınması gereken yere gelir ve ürünün sıcaklığı artmaya başlar.
- Isınan ürün daha sonra tüpe geçiş yapar.
- Ürün yeterli sıcaklığa ulaşmışsa rejenerasyon bölümüne gelir.
- Son olarak ise ürünün soğutulması işlemine geçilir.